Owulacja i komórka jajowa - 7 zadziwiających faktów
Owulacja to kluczowy moment dni płodnych kobiety. Jajeczko jest wtedy uwolnione z jajnika i gotowe do zapłodnienia, co oznacza, że kobieta ma największe szanse zajść w ciążę. Wokół tego etapu cyklu menstruacyjnego powstaje jednak wiele mitów i niejasności. Poznaj najciekawsze fakty na temat owulacji. W artykule odniesiemy się do 8 ciekawostek, aby odpowiedź na nurtujące pytania i zagadnienia.
Spis treści
- FAKTY
- U młodszych kobiet uwalniane są jajeczka lepszej jakości.
- Komórka jajowa decyduje o tym, który plemnik zostaje wpuszczony do środka.
- Kobiety rodzą się z ustaloną liczbą komórek jajowych.
- Stres może zahamować owulację.
- MITY
- Zawsze, gdy występuje menstruacja, występuje owulacja.
- Nie można zajść w ciążę podczas miesiączki.
FAKTY
U młodszych kobiet uwalniane są jajeczka lepszej jakości.
Każda kobieta rodzi się z około 2 milionami przygotowanych komórek jajowych, a ich ilość będzie systematycznie spadać. W okresie dojrzewania pozostanie ich już około pół miliona, a ta pula nigdy się nie powiększy. Każda komórka zamknięta jest w swoim pęcherzyku, z których w każdym cyklu menstruacyjnym organizm kobiety wybiera kilka lub kilkanaście pęcherzyków, które zaczynają się rozwijać. Pęcherzyki w jajnikach są początkowo bardzo małe i rosną w tempie jednego lub dwóch milimetrów na dzień. Ostatecznie zwykle natura pozostawi tylko jeden z nich (pęcherzyk Graafa) który będzie wzrastał dalej, aby uwolnić dojrzałe jajeczko.
Kiedy kobieta jest młoda, organizm będzie przeważnie wybierał te pęcherzyki, w których znajduje się najzdrowsze jajeczko. Z upływem lat pozostaje coraz mniej pęcherzyków i są coraz gorszej jakości. Oznacza to, że w komórkach jajowych mogą częściej występować nieprawidłowości, np. chromosomów. Z tego powodu kobiety po 35. roku życia mają większe trudności z zajściem w ciążę i większe ryzyko urodzenia dziecka z wadą genetyczną.
Komórka jajowa decyduje o tym, który plemnik zostaje wpuszczony do środka.
Nowe badanie przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu Sztokholmskiego i Manchester University NHS Foundation pokazują, że to komórka jajowa podejmuje decyzję o tym, który plemnik ją zapłodni. To odkrycie obala długo panujące przekonanie, że to najszybszy i najsilniejszy plemnik wygrywa bieg do komórki. Zespół twierdzi, że istnieje chemiczna komunikacja, która zachodzi między oocytem a plemnikami. Substancje chemiczne są uwalniane z jajeczka i umożliwiają mu dokonanie wyboru. Dzięki tym substancjom jajeczko może przyspieszyć bieg wybranych plemników .
Kobiety rodzą się z ustaloną liczbą komórek jajowych.
Dziewczynki rodzą się ze wszystkimi komórkami jajowymi, które będą mieć przez całe życie i stanowią jej rezerwę jajnikową. Nie ma jednak jednej odpowiedzi na pytanie o ilość pęcherzyków w jajnikach u kobiety w momencie narodzin, gdyż jest to kwestia indywidualna. Szacuje się, że w chwili narodzin kobieta może mieć do 2,5 miliona jajeczek. Puli oocytów nie można w żaden sposób zmienić, gdyż jest to uwarunkowane genetycznie.
Stres może zahamować owulację.
Podwzgórze reguluje przysadkę mózgową, wysyłając jej właściwe informacje hormonalne, która to wydziela hormony stymulujące jajnik do pracy. Stres istotnie wpływa na produkcję hormonów w organizmie. W sytuacji nadmiernego stresu rośnie ilość wydzielanego kortyzolu, nazywanego hormonem stresu. Powoduje to reakcję łańcuchową rozpoczynającą się w podwzgórzu. Podwzgórze produkuje mniej hormonów sterujących przysadką, która z kolei słabiej steruje jajnikiem. Zakłócenie tego hormonalnego połączenia może opóźnić lub nawet uniemożliwić owulację, czego objawem będą nieregularne miesiączki. Nadmierna produkcja kortyzolu zmniejsza też produkcję estrogenów i testosteronu. W stresie rośnie również stężenie prolaktyny, kolejnego hormonu, którego nadmiar może hamować owulację. W ten sposób stres niekorzystnie wpływa na owulację
MITY
Zawsze, gdy występuje menstruacja, występuje owulacja.
Czy owulacja jest zawsze po okresie? Gdy dochodzi do owulacji i nie dochodzi do zapłodnienia, pojawia się menstruacja, ale na odwrót - niekoniecznie. Czasami występuje zjawisko zwane niepękniętym pęcherzykiem jajnkowym. W tym przypadku jajeczko nie opuszcza pęcherzyka, ale estrogen został wyprodukowany, przez co endometrium jest przygotowane do ciąży. W związku z tym, że nie dochodzi do ciąży, miesiączka pojawia się, ale może wystąpić później, niż kobieta może się jej spodziewać.
Nie można zajść w ciążę podczas miesiączki.
Powszechnym mitem na temat płodności jest to, że kobieta nie może zajść w ciążę, gdy ma okres. Chociaż szanse na poczęcie są mniejsze w tych dniach, nie są one zerowe. Zależy to przede wszystkim od długości cyklu, długości miesiączki jak i żywotności plemników. Zwykle kiedy cykl ma 28-30 dni, to krwawienie zdąży się zakończyć nim wystąpi owulacja. Pamiętaj, że chociaż sama owulacja czyli czas, kiedy jajeczko jest uwolnione i gotowe do zapłodnienia trwa 12 do 48 godzin, okno płodności wynosi od 5 do 7 dni, również ze względu na długi czas życia plemnika. Plemniki mogą więc „czekać” w jajowodach na uwolnienie komórki jajowej. Z tego powodu u kobiet z krótkim cyklem, jak i długimi miesiączkami dni płodne mogą się zacząć już pod koniec miesiączki.
Owulacja występuje w połowie cyklu.
Owulacja występuje zwykle 14 dni przed miesiączką, wydłużać lub skracać może się natomiast I faza cykly, czyli czas między końcem miesiączki a owulacją - stąd różne długości cykli. Jeśli kobieta miesiączkuje co 28 dni, jajeczkowanie rzeczywiście pojawi się w połowie cyklu. Owulacja może również wystąpić w ciągu czterech dni przed lub po połowie cyklu miesiączkowego kobiety - w zależności od długości cyklu. Jeśli, jak wiele kobiet, nie masz 28-dniowego cyklu miesiączkowego, pomocne w rozpoznaniu owulacji będzie prowadzenie kalendarzyka na przykład w aplikacji na smarfonie lub monitoringu owulacji. W ten sposób będziesz notować regularnie daty miesiączek, pomiary temperatur, objawy w organizmie czy wyniki badań USG.
